Mạch công suất âm thanh là gì? Phân loại mạch công suất âm thanh
Mạch công suất là một trong những thành phần không thể thiếu của amply âm thanh, quyết định hiệu năng làm việc đến 80%. Vậy mạch công suất âm thanh là gì, tính chất và phân loại của chúng như thế nào? Hãy cùng Âm thanh AHK tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Mạch công suất âm thanh là gì?
- Mạch công suất còn được biết đến với tên gọi khác là hộp đen hay Power Amplifier và đại đa số người dùng hay sử dụng tên gọi là cục Power.
- Khác với các thiết bị khuếch đại âm thanh trong gia đình, chúng không có mạch chỉnh và các nút chỉnh treble-bass hay nút chỉnh âm sắc khác như trên bộ mixer.
- Tất cả các tín hiệu đều đã được xử lý các tần trước đó như Mixer, Effect, Equalizer, Compressor,….
- Nhiệm vụ chính của mạch công suất âm thanh là điều chỉnh công suất tín hiệu cho mạch để ra loa.
2. Đặc điểm mạch công suất âm thanh
Trên các thiết bị amply đều có mạch công suất âm thanh – chúng là các linh kiện bên trong nên bạn khó có thể quan sát bằng mắt thường nếu như bạn không tháo amply. Các thông số tính chất mà bạn thường thấy trên các mạch công suất âm thanh đó là:
- Đầu vào: Jack tín hiệu 6 ly hoặc XLR, tổng trở thấp (~600 Ω) cân bằng hoặc không cân bằng. Điện áp tín hiệu chuẩn ngõ vào là 0dB tức 0,77v.
- Đầu ra: Mạch công suất có nhiệm vụ điều chỉnh tín hiệu âm thanh thành tín hiệu điện xoay chiều công suất lớn từ vài chục, vài trăm đến vài ngàn Watt ở tổng trở loa tải thông thường là 8Ω. Điện áp là vài volt đến vài chục hay một trăm volt. Thường đầu ra loa có thể là jack 6 ly, nhưng vì điều kiện cần tải công suất lớn nên nhiều khi người ta dùng ốc xiết hoặc loại jack lớn hơn gọi là jack speakon. Đặc biệt jack speakon cũng có thể tiếp nhận jack 6 ly.
3. Các loại mạch công suất phổ biến hiện nay
Có nhiều loại mạch công suất khác nhau nhưng không phải loại nào cũng đáp ứng được nhu cầu sử dụng của người dùng amply. Các loại mạch công suất được sử dụng phổ biến hiện nay đó là:
Mạch dùng đèn điện tử
- Đây là loại mạch công suất âm thanh có tổng trở ra loa thùng là 4,8Ω. Tuy ngày nay mạch dùng đèn điện tử không còn được thông dụng như các loại mạch khác nhưng vẫn còn được ưa chuộng để sử dụng trong các amplifier dành cho đàn guitar hoặc trong các amply dùng nghe đĩa nhạc Vinyl cổ điển.
Lưu ý: Với máy khuếch đại âm thanh dùng đèn điện tử, tuyệt đối không được để sút dây loa hoặc là cho máy chạy mà không có loa, vì nếu để như vậy thì biến áp xuất âm của mạch sẽ cháy. Tuy nhiên bạn cũng yên tâm nếu lỡ làm chạm dây loa thì cũng không sao
Mạch dùng transistor và có biến áp xuất âm
- Mạch dùng trasistor và có cảm biến xuất âm là loại mạch có ưu điểm là có thể dùng điện áp nguồn thấp, như thế có lợi khi chúng ta sử dụng nguồn điện bình.
- Ngoài ra cũng có thể dùng biến áp nâng tổng trở và điện áp ngõ ra lên cao (100 volt, vài kΩ), có lợi trong việc dẫn loa đi dường dài và dùng nhiều loa nhỏ, trong đó ta có thể tắt/ mở nhiều loa mà không ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thống.
Mạch dùng nhiều loa nhỏ
- Mạch điện loại này có đặc tính là bền bỉ, chịu được việc sút hay chạm chập dây loa mà không dễ cháy hoặc hư hỏng. Tổng trở có 2 mức: thấp là 4,8Ω và cao là 75 đến 100 volt.
Mạch dùng transistor hoặc FET công suất không biến áp suất âm
- Âm thanh trung thực, công suất lớn nhưng có đặc điểm là chỉ hoạt động với tổng trở thấp 4,8Ω – đôi khi là 2Ω.
Lưu ý: Mạch thường không có vấn đề gì nếu bị sút dây hoặc không có loa, nhưng sẽ cháy ngay nếu chập đường dây loa.
Mạch cầu nối (bridge concection)
- Đây không phải là một loại mạch công suất riêng, đúng hơn đây là một cách đấu nối ngõ ra loa. Trong cách đấu này, hai mạch công suất giống hệt nhau và chạy biệt lập được đấu chung, tín hiệu ngõ vào được bố trí ngược pha ở hai đầu vào, còn ngõ ra là hai đầu nóng của đường ra loa và đường dây nguội được đấu nối tiếp nhau.
- Theo toán học, khi điện áp và dòng ra được đấu nối theo cách đó sẽ cho công suất gấp 4 lần công suất danh định. Và các bộ khuếch đại công suất có khả năng nối cầu, cũng như các bộ công suất lớn, đều rất nặng, vì cần bộ biến áp và bộ nguồn rất lớn.
Xem thêm bài viết:
Cách cầm micro karaoke đúng chuẩn
Công suất của loa là gì ? Cách xác định công suất loa phù hợp nhất